Neurologie - afasie

Blogopmaak

Neurologie - afasie

Afasie is een taalstoornis die ontstaat door een hersenletsel in de linkerhersenhelft. Dit wordt meestal veroorzaakt door een beroerte (CVA), maar kan ook ontstaan door een hersentumor, een ongeval of een andere aandoening in de hersenen. Bij sommige mensen zit het taalsysteem in de rechterhersenhelft. Als zij hersenletsel oplopen in de rechterhersenhelft kan er ook een afasie optreden. Afasie komt het meest voor bij volwassenen en ouderen, maar ook kinderen en jongeren kunnen hersenletsel oplopen met een afasie als gevolg. Het herstel van de taal- en spraakproblemen vindt voornamelijk plaats in de eerst drie tot zes maanden na de beroerte. In deze periode is veel logopedische therapie belangrijk.

Dit filmpje laat zijn hoe afasie ontstaat: https://www.youtube.com/watch?v=OH1ExqzXEXc

Door afasie ontstaan er vaak problemen met het spreken, het lezen en het schrijven. Samen geven deze talige problemen stoornissen in de communicatie. De ernst en omvang van de afasie zijn onder andere afhankelijk van de plaats en de ernst van het hersenletsel, het vroegere taalvermogen, iemands persoonlijkheid en zijn algehele gezondheid.

Sommige mensen met afasie kunnen wel goed taal begrijpen, maar hebben moeite met het vinden van de juiste woorden of met de zinsopbouw. Het komt regelmatig voor dat een afasiepatiënt een ander woord zegt dan hij bedoelt. Ook komt het voor dat afasiepatiënten juist wel veel spreken, maar wat zij zeggen is voor de gesprekspartner niet of moeilijk te begrijpen. Zij hebben vaak grote problemen met het begrijpen van de taal. Tijdens een gesprek vangen ze bijvoorbeeld alleen trefwoorden op en bedenken zelf het verband hiertussen, vooral bij ingewikkelde zinnen levert dit misverstanden op.

Lezen en schrijven

Naast het spreken en begrijpen kunnen er problemen zijn met het lezen en schrijven. Het lezen van een boek of het volgen van een ondertiteling op de televisie is vaak moeilijk en soms onmogelijk. Schrijfproblemen maken het bijvoorbeeld moeilijk om een boodschap te noteren bij het telefoneren.

Wat doet de logopedist?

De logopedist zal eerst een onderzoek afnemen naar het begrijpen en uiten van de gesproken en geschreven taal. Zij gaat na hoe de communicatie van de patiënt met zijn omgeving (partner, familie, enz.) verloopt. De resultaten worden met de patiënt en zijn familie besproken. De logopedist geeft verder voorlichting en adviezen.

De behandeling is gericht op individuele problematiek. Er worden oefeningen gedaan om het begrijpen, spreken, lezen en schrijven te verbeteren. Ook wordt de patiënt en zijn directe omgeving geleerd hoe zij op een andere manier met elkaar kunnen communiceren.

Algemene tips

Onderstaande tips zijn bedoeld om de communicatie met mensen met afasie beter te laten verlopen. Het gebruik maken van de tips is echter geen garantie voor een communicatie op het niveau van voor de afasie. Als je er echt niet uitkomt, kunt je beter het onderwerp even laten rusten en er later op terugkomen, misschien lukt het dan wel.

- Zorg voor een rustige omgeving; geluiden van een radio of televisie of ander achtergrondlawaai zijn storend.

- Maak eerst oogcontact en neem de tijd voor een gesprek.

- Spreek zoveel mogelijk in korte eenvoudige zinnen, benadruk de belangrijkste woorden uit de zin en schrijf deze op. Maak eventueel een eenvoudige tekening, dat helpt je gesprekspartner om je boodschap te begrijpen en te onthouden. Bovendien kan hij het geschreven later gebruiken om aan een ander te vertellen wat met je is besproken.

- Controleer altijd of de boodschap is begrepen.

- Stimuleer iemand met afasie om ‘te praten met handen en voeten’. Het gaat er niet om hoe hij iets duidelijk maakt, als je het maar begrijpt. Het helpt vaak als je zelf gebaren maakt of aanwijst waarover je praat.

- Stel eenvoudige vragen en breng structuur aan in het gesprek. Vraag eerst over wie het gaat, daarna wat er gebeurd is en eventueel waar of wanneer.