Achtergrond

Wat wordt er onder een perifere aangezichtsverlamming verstaan?

Het is een verlamming van de aangezichtsspieren ten gevolge van letsel in het verloop van de zevende hersenzenuw (nervus facialis) tussen de hersenstam en de aangezichtsspieren.

De meeste van deze verlammingen worden gediagnostiseerd als de verlamming van Bell (Radboud UMC, 2017). De oorzaak is vaak niet bekend, er zouden verschillende externe factoren een rol kunnen spelen, zoals tempratuurverschillen, stress en hevige emoties kunnen aan de verlamming vooraf gaan. Andere oorzaken van perifere aangezichtsverlamming zijn: oorontsteking, virale infectie, trauma.

Mensen die een perifere aangezichtsverlamming doormaken kunnen worden geconfronteerd met restverschijnselen, die het gevolg zijn van een zenuw die afneemt in functie.

Problemen die ervaren kunnen worden zijn:

- Verminderde spierfunctie;

- Mee bewegingen (bijv. bij het sluiten van het oog beweegt de mondhoek omhoog)

- Stijfheid

- Contractuur (spier die in een dwangstand staat).

- Wat de mensen er rond om heen vaak opvalt zijn de asymmetrie in rust, abnormaal bewegen en de contractuur.

Het is gebleken dat oefeningen, gericht op de mime, geschikt zijn bij de revalidatie van patiënten bij wie een aangezichtszenuw niet volledig herstelt. Het doel is patiënten behulpzaam te zijn bij het ontwikkelen van handvaten waardoor zij beter met hun aangezichtsverlamming kunnen omgaan (Radboud, 2017).

Oefenprogramma

Een eerste belangrijkpunt bij de therapie is ‘’ontspanning’’’. Vanuit ontspanning is het gemakkelijker te bewegen en daarbij ziet een ontspannen gezicht er beter uit.

Allereerst wordt gestart met het afnemen van een onderzoek ‘’Sunny Brook’’, deze kijkt naar de bewegingen die mogelijk zijn en kijkt daarnaast ook al naar mogelijk mee bewegingen (synkinese).

Binnen een aangezichtsverlamming bestaan er 3 stadia:

Stadium 1 is een volledige paralyse (geen beweging zichtbaar aan de aangedane kant)

Stadium 2 is een parase (er is weer minimale beweging mogelijk)

Stadium 3 is synkinse (er zijn mee bewegingen waargenomen)

Stadium 1

Binnen stadium 1 worden er vooral adviezen en oefeningen meegegeven voor patiënten met een paralyse. Bij een paralyse is er geen beweging zichtbaar. Actief oefenen is niet zinvol zolang er geen beweging is. Dit kan tevens op termijn ook zorgen voor overmatige spanning en synkinese in het gezicht bevorderen.

De adviezen die in dit stadium gegeven worden zijn gericht op: oogzorg, mondfunctie, tonus (spierspanning), emoties en gericht op het spreken. Daarnaast worden er al wel wat massage oefeningen meegegeven om te zorgen dat er meer ontspanning in het gezicht ontstaat.

Stadium 2

In dit stadium komt er al wat meer beweging terug in het gezicht, we spreken dan van een parase. In dit stadium is het belangrijk om in eerste instantie langzaam beide gezichtshelften te bewegen en de bewegingen niet te groot te maken. Langzaam is om te voelen wat er gebeurt in het gezicht en eventuele synkinse te voorkomen/ te controleren. Ook in stadium 2 geldt begin altijd vanuit een ontspannen situatie.

Stadium 3

Synkinese zijn onwillekeurige bewegingen die gelijktijdig optreden met willekeurige bewegingen als gevolg van een verkeerde groei van zenuwtakjes tijdens de herstelfase (Radboud, 2017).

Wat we gaan trainen wanneer er synkinse optreden is de bewegingen klein te houden en met zo min mogelijk spanning maken. We gaan kijken toe hoeverre de beweging gemaakt kan worden voordat de synkinese optreedt.

Mocht je nog vragen hebben over dit onderwerp, dan kun je altijd contact opnemen met de praktijk.